W Polsce występuje 6 gatunków żab. Są to żaby brunatne (moczarowa, dalmatyńska, zwana też zwinką i trawna) oraz zielone (jeziorkowa, wodna i śmieszka). Jak nazwa wskazuje główna klasyfikacja tych żab oparta jest na ich ubarwieniu. O żabach zielonych, mam nadzieję uda mi się w przyszłości napisać. Teraz chciałam skoncentrować się na żabach brunatnych.
Żaby brunatne między sobą często nie jest łatwo odróżnić, gdyż ten sam gatunek posiada niekiedy znaczne różnice w ubarwieniu. Co więcej, żaba trawna potrafi przystosować swoje ubarwienie do środowiska, w którym żyje. Żaba ta ma jednak charakterystyczną cechę, po której można ją rozpoznać – jest to plama za głową w kształcie odwróconej
litery “V”.
Żaba trawna z charakterystyczna plamą za głową w kształcie litery “V”
Inne, charakterystyczne różnice w ubarwieniu, tj kolor brzucha czy grzbiet nie są dobrze widoczne na moich zdjęciach, gdyż były robione one jako zdjęcia artystyczne, nie dokumentacyjne (nad czym teraz trochę ubolewam). Drugie zdjęcie przedstawia najprawdopodobniej również żabę trawną. Żaba dalmatyńska obserwowana była tylko w niewielu regionach naszego kroju – na Podkarpaciu oraz pod Wrocławiem. Oczywiście nie można wykluczyć możliwości pojawienia się jej na połudnu od Krakowa, czyli w miejscu w którym robiłam zdjęcie, jednak prawdopodobieństwo to jest niewielkie.
Żaby trawne i moczarowe występują natomiast na terenie całego kraju, choć żaba moczarowa nie jest spotykana na wysokościach wyższych niż 600 m npm (zdjęcie robione w Wieliczce, na wysokości nie przekraczającej 400 m npm). Żaba moczarowa unika również terenów leśnych, preferując raczej te bardziej otwarte, w przeciwieństwie do żaby trawnej, którą można spotkać w wilgotnych lasach. Poniższe zdjęcie żaby brunatnej wykonane było w niewielkim lesie liściastym.
Żaba brunatna
Żaby brunatne większość swojego życia spędzają na lądzie. Aktywne są nocą i w czasie deszczowych, wilgotnych wieczorów. Wszystkie żaby są drapieżnikami, przyczyniając się przy tym do ograniczenie ilości szkodników. W ich menu znajdują się dżdżownice, ślimaki, owady i pająki. Same natomiast stanowią wartościowy posiłek dla zaskrońców, lisów, jeży, kun, wydr, borsuków, żmij i ptaków drapieżnych. Stanowią więc bardzo ceniony element biocenozy.
Żabom brunatnym środowisko wodne potrzebne jest do złożenia skrzeku i późniejszego rozwoju w nim kijanek. Po obudzeniu się ze snu zimowego gotowe do rozmnażania żaby (gotowość płciową osiągają po 3 latach) wyruszają na gody. Zaczynają je już z końcem lutego lub początkiem marca żaby trawne, przystosowane do chłodniejszego klimatu. Na gody pojawiają się przy niewielkich rozlewiskach, czasem nawet przy kałużach. Nie przeszkadza im przy tym zalegający często jeszcze śnieg, a podniecone samce aż do zakończenia godów nie pobierają pokarmu. W czasie godów żab trawnych występuję ampleksus piersiowy – polega on na tym, że samiec wchodzi na grzbiet samicy i chwyta ją mocno łapami. Wydziela nasienie na grzbiet samicy, po którym spływa ono na skrzek. Dzięki temu skutecznie zapładniane są jaja, gdyż wydzielanie plemników przez samca i składanie jaj przez samicę następuje w tym samym czasie. Dodatkowo mocny uścisk samca ułatwia wydzielanie jaj. Po odbyciu godów żaby wracają na ląd gdzie przebywają aż do jesieni (najdłużej aktywne są żaby trawne).
Zdjęcie żaby brunatnej wykonane na Kaszubach (gmina Lipusz), fot. Bartosz Bujała
Wszystkie występujące w Polsce żaby brunatne podlegają ochronie gatunkowej. Dotyczy to również złożonego skrzeku i kijanek. Wiosną i jesienią żaby te odbywają często wielokilometrowe wędrówki w poszukiwaniu zbiornika wodnego do złożenia jaj lub miejsca do przezimowania. Ich szlaki często przecinają wówczas drogi i autostrady. Pamiętajmy o tym, aby jak najmniej żab ginęło pod kołami samochodów.
źródło: http://oczkowodne.net/article/ranae.php oraz wikipedia